|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
น้ำ ถือได้ว่า เป็นปัจจัยหลักหรือสิ่งที่สำคัญที่สุดของมนุษย์ มนุษย์เราอาจจะงดอาหารได้หลาย ๆ วัน แต่ถ้าขาดน้ำเพียง 1 – 2 วัน ร่างกาย ก็จะทรุดโทรมหนักลงอย่างรวดเร็ว หากเราคิดถึงภาพโดยรวมของสังคมของประเทศชาติ หรือของโลกมนุษย์แล้ว เราจะเห็นได้ว่า น้ำเป็นแหล่งกำเนิดของสิ่งมีชีวิต ทั้งพืชและสัตว์ และเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ แก่สิ่งมีชีวิตทั้งหลาย และถือเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติได้อีกด้วย ประโยชน์ของน้ำนั้น มีมากมายนานัปการด้วยกัน เช่น ใช้เพื่อการอุปโภคบริโภค พวกเราต้องใช้น้ำสะอาดเพื่อดื่มกิน ใช้ประกอบอาหาร ทำความสะอาดชำระล้างร่างกาย เกษตรกร ก็ได้ใช้น้ำ เพื่อทำการเกษตรและการเลี้ยงสัตว์ โรงงานอุตสาหกรรมต่าง ๆ ต้องใช้น้ำเป็นวัตถุต่าง ๆ ใช้กับเครื่องจักรต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการระบายความร้อน หรือการชะล้างกากและของเสียจากโรงงาน การขนส่งทางน้ำ มีความสำคัญมาตลอด ตั้งแต่สมัยโบราณกาลจนถึงปัจจุบัน อีกทั้งเรายังสามารถ เปลี่ยนพลังงานของน้ำให้เป็นพลังงานไฟฟ้า เพื่อไปใช้ประโยชน์อย่างไม่รู้จบสิ้น ดังนั้น เมื่อเราเห็นความสำคัญของน้ำแล้ว ขอได้โปรด ปลุกจิตสำนึกของตนเอง และคนใกล้ชิด เพื่อช่วยกันถนอมรักษาทรัพยากรน้ำ เอาไว้ให้ได้นานที่สุด เพราะคนเราทุกคน มีส่วนสำคัญในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น การช่วยกันรักษาทรัพยากรน้ำนั้น เราสามารถช่วยกันได้หลายวิธี เช่น การไม่ตัดไม้ทำลายป่า อันเป็นการทำลายต้นน้ำตามธรรมชาติ การไม่ทิ้งขยะและของเสียทั้งจากบ้านและโรงงานอุตสาหกรรมลงในแม่น้ำลำคลอง เป็นต้น วันนี้ ผู้เขียน จะได้มาเล่าถึงความเป็นมาของโครงการอ่างเก็บน้ำยวน (ฝายโป่งจี้หรือตะผ้า) ในพื้นที่เขต ต.ร่มเย็น อ.เชียงคำ จ.พะเยา รวมไปถึงประวัติความเป็นมาของลำน้ำยวนว่า กว่าจะมาเป็นแม่น้ำสายนี้นั้น มีลำน้ำจำนวนมากถึง 21 สายด้วยกัน ที่ได้ไหลมาหล่อรวมตัว จนกลายเป็นสายน้ำยวนสายใหญ่ เพื่อหล่อเลี้ยงชีวิตของพี่น้องชุมชนชาวอำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา และ ชุมชนใกล้เคียง ตั้งแต่อดีตเรื่อยมาจนกระทั่งถึงปัจจุบัน
สำหรับลำน้ำยวน สายนี้ มีความยาวของสายแม่น้ำยาวประมาณ 36.5 กิโลเมตร ถ้านับจากขุนน้ำยวนลงไปไหลรวมกับแม่น้ำลาว ไหลลงสู่ แม่น้ำอิง และไหลขึ้นไปรวมกับลำน้ำของหรือลำน้ำแม่น้ำโขงเขตแดนกั้นระหว่างประเทศไทยกับประเทศสาธารณประชาธิปไตยประชาชนชาว (สปป.ลาว) สืบต่อไป ตามคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ พ่ออุ้ยแม่อุ้ย และพ่อแม่ครูบาอาจารย์ ได้เล่าให้ฟังอย่างอย่างคร่าวๆว่า “ชื่อ น้ำยวน นั้น น่าจะมีสาเหตุที่สันนิษฐานได้เป็นสองอย่างคือ ข้อสันนิษฐานประการแรกนั้น คำว่า น้ำยวน หรือ ขุนยวน นั้น น่าจะมาจากบริเวณ เรียบลำน้ำยวนนั้น มีชาวยวน (คนพื้นเมืองล้านนา ) อาศัยอยู่ตลอดแนวสองฝั่งลำน้ำยวนแห่งนี้ ยังมีกล่าวติดตลกว่า “หากลำน้ำนี้ ไม่ใช่ชื่อว่า ลำน้ำยวน โครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำ ก็คงดำเนินการก่อสร้างจนสำเร็จเสร็จสิ้นไปแล้ว” ส่วนข้อสันนิษฐานประการที่สองนั้น คำว่า น้ำยวน หรือ ขุนยวน น่าจะเป็นคำที่ผิดเพี้ยนมาจากคำว่า ขุนยม เนื่องด้วย มีจุดกำเนิดใกล้เคียงกัน แต่อยู่คนละฝั่งหรือคนละด้านของเทือกเขา ซึ่ง ขุนน้ำยม ก็เกิดจากเทือกเขาเดียวกัน นั่นก็คือ เทือกเขาผีปันน้ำ และได้เป็นต้นกำเนิดแม่น้ำยมอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติภูลังกา อำเภอปง ซึ่งมีเทือกเขาที่ติดต่อกันกับตำบลร่มเย็น อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา จะเป็นข้อสันนิษฐานข้อใดถูกต้องนั้น อันนี้ทางผู้เขียนต้องขออภัยจริงๆ ที่ไม่ทราบที่มาหรือข้อมูลตรงจุดนี้ หากใครทราบหรือมีข้อมูลที่ดีกว่านี้ ช่วยกรุณาช่วยให้ผู้เขียน ได้รับความกระจ่างในเรื่องนี้ด้วย หรือท่านจะส่งคำแนะนำหรือข้อคิดเห็นต่างๆ ให้กับผู้เขียนโปรดส่งไปที่ songkran999@hotmail.com จักขอบพระคุณเป็นอย่างยิ่ง สำหรับ แม่น้ำยวนนั้น กว่าจะไหลทอดยาวลงมาเป็นสายน้ำใหญ่ ที่คอยหล่อเลี้ยงและชุบชีวิตชุมชนในท้องที่อำเภอเชียงคำและอำเภอใกล้เคียง ในจังหวัดพะเยา สืบมาจนกระทั่งถึงทุกวันนี้นั้น มีลำห้วยใหญ่น้อยที่คอยผสมผสานสายน้ำสายนี้ให้มีมากยิ่งขึ้น ถ้านับรวมกันมีมากถึง 21 สายน้ำด้วยกัน วันนี้ ผู้เขียนจะมาไล่เรียงแต่ละสายน้ำ ตั้งแต่จุดกำเนิดที่เราเรียกว่า ตาน้ำ หรือ ขุนน้ำสายนี้มาให้ผู้อ่านได้ติดตามกันต่อไปครับ
สายน้ำสาย ที่ 1 คือสายน้ำยวน หรือ ขุนยวน นั่นเอง มีจุดกำเนิดมาจากเทือกเขาผีปันน้ำที่กั้นเขตแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศสาธารณประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว ) และเทือกเขาอีกฝั่งหนึ่ง ก็เป็นต้นกำเนิดของขุนยม หรือ แม่น้ำยม นั่นเอง และสถานที่ที่เรียกว่า ขุนน้ำยวนนี่เอง ชาวบ้านผาหลัก บ้านยอด บ้านผาสิงห์ (บ้านห้วยเหาะ) บ้านปางส้าน ซึ่งอยู่ที่ ต.ยอด อ.สองแคว จ.น่าน ซึ่งเป็นญาติๆ ของผู้เขียนได้เล่าให้ฟังว่า เคยข้ามดอยหรือภูเขา ประมาณสองถึงสามลูก เพื่อเดินทางมาหาปลาแถวบริเวณขุนน้ำยวน และปลาบริเวณนี้มีอยู่เยอะมาก ซึ่งตรงนี้ผู้เขียนเอง ก็ยังไม่เคยไป เพียงแต่ได้รับฟังจากคำบอกเล่าของผู้ที่เคยเดินทางไปมาเท่านั้น หวังว่า คงมีสักวันจะได้เดินทางไปสำรวจยังสถานที่จริง ยังไงหากเคยมีทีมนักสำรวจไปมาแล้ว ช่วยกรุณาส่งข้อมูลให้ผู้เขียนด้วยนะครับ เพื่อประโยชน์ในการศึกษาเชิงอนุรักษ์สืบต่อไป
สายน้ำสายที่ 2 คือ สายน้ำจากลำห้วยบ้านเมี่ยนหรือเย้าบ้านหนองห้า ปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อเป็น โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ บ้านหนองห้า ต.ร่มเย็น อ.เชียงคำ จ.พะเยา เป็นโครงการในพระราชดำริ ขององค์สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ติดตามอ่านประวัติความเป็นมาของโครงการโดยคลิ๊กที่รูปภาพข้างบนครับ สำหรับลำห้วยนี้ อาจจะถือได้ว่า เป็นขุนน้ำ หรือ ตาน้ำ ของลำน้ำยวนอีกแห่งหนึ่งก็ว่าได้ เพราะเป็นพื้นที่ที่มีเขตหรือแบ่งปันพื้นที่ของเขตแดนในพื้นที่ของตำบลร่มเย็น ซึ่งทางทิศเหนือของหมู่บ้านหนองห้า มีอาณาเขตติดกับเขตแดนประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว (สปป.ลาว) ทิศใต้มีพื้นที่ติดกับขุนน้ำลาว ของ ต.แม่ลาว อ.เชียงคำ จ.พะเยา ส่วนทิศตะวันออกนั้น มีอาณาเขตติดกับอุทยานแห่งชาติสะเกิน ต.ยอด อ.สองแคว จ.น่าน และทางทิศตะวันตก ก็ติดกับบ้านเย้าห้วยลึกและบ้านเย้าต้นผึ้ง ปัจจุบันบ้านเย้าห้วยลึกไม่มีแล้ว เนื่องด้วยชาวเขาเหล่านั้น ได้พากันอพยพมาอยู่ที่บ้านต้นผึ้ง บ้านผาแดงบนและผาแดงล่างกันหมดแล้ว
สายน้ำสายที่ 3 คือ สายน้ำจากน้ำตกภูอานม้า หรือ น้ำตกหนองห้า ถือได้ว่า เป็นลำห้วยที่มีสายน้ำมากพอสมควร อีกทั้งยังเป็นน้ำตกแห่งใหม่ของชาวตำบลร่มเย็น ที่ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักกันเท่าไหร่และยังไม่มีการแนะนำอย่างเป็นทางการ แต่คงอีกไม่นานคาดว่า น่าจะเป็นที่รู้จักมากกว่านี้ สายน้ำสายนี้ มีความชุ่มฉ่ำเย็นใสเย็นมาก ผู้เขียนได้มีโอกาสไปสัมผัสเมื่อครั้งเดินทางไปทัศนศึกษาโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่เมื่อปี พ.ศ. 2547 สายน้ำจากลำห้วยดังกล่าวได้ไหลลงสู่แม่น้ำยวน เพื่มเพิ่มน้ำยวนให้มีมากขึ้น
สายน้ำสายที่ 4 คือ สายน้ำที่จากลำห้วยลึก ลำห้วยนี้ เป็นลำห้วยของหมู่บ้านเย้าห้วยลึกมาก่อนแต่เดิม อยู่ทางตอนเหนือบ้านต้นผึ้งไปประมาณ 1 กิโลเมตร ทางไปโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ บ้านหนองห้า เมื่อเลยหมู่บ้านต้นผึ้ง ต.ร่มเย็น ไปประมาณ 1 กิโลเมตร จะมีทางเท้าเลี้ยวเข้าไปทางซ้ายมือที่สวนลิ้นจี่ของชาวบ้าน เดินเท้าไปประมาณ 500 เมตร ก็จะถึงสถูปเจดีย์ครอบรอยพระบาทพระอริสงฆ์ ซึ่งท่านครูบาเทือง นาถสีโล ได้นำพุทธศาสนิกชนและศรัทธาสร้างไว้ ท่านสามมารถแวะนมัสการรอยพระบาทได้ตามภาพข้างบนครับ และที่บริเวณแห่งนี้เอง ในอดีตเคยเป็นจุดแวะพักดื่มน้ำและพักค้างแรม พร้อมกับได้กราบนมัสการรอยพระบาท ของผู้คนที่อพยพมาจากจังหวัดน่าน เพื่อมาอยู่ในเขตอำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา อ่านประวัติความเป็นมาของการอพยพได้โดยคลิ๊กที่ภาพครับ
สายน้ำสายที่ 5 คือ สายน้ำจากลำห้วยบ้านต้นผึ้ง เป็นลำห้วยที่เกิดจากหุบเขาบ้านพี่น้องชาวเขาเผ่าเมี่ยน บ้านต้นผึ้ง ต.ร่มเย็น เป็นหมู่บ้านที่มีความอุดมสมบูรณ์ มีน้ำตกอยู่ข้างบนหมู่บ้านในฤดูฝน และลำห้วยก็ไม่เคยเหือดแห้ง ชาวบ้านต้นผึ้งได้อาศัยน้ำจากลำห้วยนี้ เพื่อใช้ในการอุปโภคบริโภค แม้จะอยู่บนที่พื้นที่ภูเขาสูง แต่ก็ยังมีน้ำท่าที่อุดมสมบูรณ์ และน้ำจากลำห้วยสายดังกล่าว ก็ได้ไหลลงสู่ลำน้ำยวนสืบไป สายน้ำสายที่ 6 คือสายน้ำจากลำห้วยถ้าผาหมี ซึ่งเป็นคล้ายถ้ำ แต่เป็นหินผาขนาดใหญ่มาก มีลำไหลตลอดทั้งปี อยู่ทางด้านทิศตะวันออกของหมู่บ้านพี่น้องชาวเขาเผ่าเมี่ยน บ้านผาแดงล่าง ต.ร่มเย็น แล้วไหลลงสู่ลำน้ำยวน สายน้ำสายที่ 7 คือสายน้ำจากลำห้วยจ้อล่อ ซึ่งเป็นชื่อของต้นไม้ชนิดหนึ่ง อันนี้ผมไม่แน่ใจว่า เป็น ต้นที่มีชื่อเดียวกันกับต้นอินทนิลบกหรือเปล่าก็ไม่ทราบ แต่ทราบมาว่า ลำห้วยจ้อล่อนี้ มีอยู่เต็มลำห้วยนี้ อยู่แถวบริเวณบ้านผาแดงล่างกับบ้านปางถ้ำต่อเนื่องกัน บางแห่งก็อธิบายว่า ต้นจ้อล้อ สามารถน้ำไปต้มหรือนึ่ง เป็นอาหารรับประทานได้ อันนี้ต้องรอผู้รู้มาให้ความกระจ่างสืบต่อไปนะครับ สำหรับน้ำในลำห้วยนี้ ก็ไหลมารวมกลายเป็นลำน้ำยวนสืบมาตั้งแต่อดีตจนกระทั่งถึงปัจจุบัน สายน้ำสายที่ 8 คือ สายน้ำห้วยผาตอม หรือ ผาตรอม อันนี้ผู้เขียนไม่ทราบว่า ชื่อไหนถูกกันแน่ แต่ที่แน่ๆ ลำห้วยสายนี้ ได้หลั่งรินน้ำเป็นสายลงสู่แม่น้ำยวนของเราด้วยเช่นกัน ลำห้วยอยู่บริเวณบ้านปางถ้ำ ต.ร่มเย็น อ.เชียงคำ จ.พะเยา
สายน้ำสายที่ 9 คือ สายจากถ้ำน้ำลอด เป็นน้ำที่ไหลออกมาจากถ้ำหินปูนขนาดเล็ก อยู่ติดกับบริเวณถ้ำผ้าแดง อยู่ตรงบริเวณภูเขาที่มีชื่อว่า ดอยผาช่อ ภายในถ้ำมีแอ่งน้ำขนาดใหญ่มาก ผู้เขียนเคยเข้าไปสัมผัสถ้ำน้ำลอดสายนี้บ่อยครั้งมาก แต่ไม่มีอุปกรณ์ถ่ายภาพและแสงเพียงพอเพื่อจะนำภาพมาฝากได้ วันนี้น้องฮง ได้ถ่ายภาพมาให้พวกเราได้รับชมกัน เห็นสายน้ำสวยใสเย็นชุ่มฉ่ำ อยู่ใต้ฝนังถ้ำที่แสนสวยงาม สายน้ำนี้ได้ไหลดั้นด้นออกมาเป็นบ่อน้ำผุดตรงหน้าปากถ้ำ และไหลลงไปรวมเป็นสายน้ำยวนที่อยู่ตรงวนอุทยานแห่งชาติภูซาง บ้านปางถ้ำ ต.ร่มเย็น อ.เชียงคำ จ.พะเยา
สายน้ำสายที่ 10 คือสายน้ำจากลำห้วยน้ำดั้น เป็นสายน้ำที่ดั้นออกมาจากภูเขาหรือดอยผาขาม เป็นแม่น้ำที่ชาวบ้านเชื่อกันว่า เป็นแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ มักจะมีของศักดิ์สิทธิ์ไหลออกมากับสายน้ำด้วย เช่น งาช้างน้ำ เป็นต้น ภายในถ้ำมีหินผามีลักษณ์ใบหน้าคน ที่รอให้นักท่องเที่ยวไปเที่ยว แต่ถนนหนทางปัจจุบันค่อนข้างไปลำบากอยู่อีกทั้ง การเข้าไปชมยังอันตราย ต้องมีผู้นำทางและมีอุปกรณ์ในการปีนป่ายพอสมควรอยู่ หากท่านสนใจไปเที่ยวชม สามารถสอบถามน้องฮง โดยคลิ๊กที่ชื่อ คุณ Surapong Wetpisai นี้ได้เลยครับ หรือคลิ๊กอ่านประวัติความเป็นมาและประสบการณ์ในการผจญภัยในการพิชิตถ้ำน้ำดั้นโดยคลิ๊กที่ภาพหรือ หากต้องการอ่านเรื่องราวของดอยผาขามและประวัติความเป็นมา คลิ๊กตัวหนังสือนี่ได้เลยครับ สายน้ำสายที่ 11 ก็คือสายน้ำห้วยกำปอง เป็นสายน้ำที่ไหลลงสู่แม่น้ำญวนอีกสายหนึ่ง อยู่ตรงบริเวณสถานที่ทำกินของชาวบ้านน้ำยวนพัฒนา หรือ ชาวบ้านปางปอบไปทางทิศตะวันออกของหมู่บ้าน สายน้ำสายที่ 12 คือ สายน้ำจากลำห้วยต้นยาง อยู่ใกล้ๆ บริเวณลำห้วยกำปอง เป็นลำห้วยขนาดเล็กแต่น้ำไหลตลอดปี ไหลลงไปสู่ลำน้ำยวนด้วยเช่นกัน ภาพจากสถานที่จริง ถ้ำน้ำดั้น บ้านห้วยปุ้ม ภาพโดย คุณ Jitpipat Wongchareon คลิ๊กดูภาพเพิ่มเติมครับ สายน้ำสายที่ 13 คือ ลำน้ำจากลำห้วยเคียน เป็นสายน้ำที่เกิดจากบนภูเขาแถวบริเวณบ้านห้วยเคียน ซึ่งเป็นหมู่บ้านชาวเขาเผ่าเย้าหรือเมี่ยน ซึ่งเมื่อก่อนเคยมีชาวบ้านอยู่จำนวนเยอะหลายหลังคาเรือน ปัจจุบันได้อพยพลงมาอยู่บ้านปางปอบหรือบ้านน้ำยวนพัฒนากันมากขึ้นคงเหลือ อยู่ไม่กี่หลัง แต่สายน้ำห้วยเคียนก็ยังคงไหลลงสู่แม่น้ำยวนอย่างไม่ขาดสาย
สายน้ำสายที่ 14 คือ ลำน้ำจากห้วยหอย ซึ่งก็เป็นลำน้ำที่เกิดแถวบริเวณหมู่บ้านห้วยหอย อยู่บนหมู่บ้านน้ำยวนพัฒนาหรือบ้านปางปอบ ก็เป็นหมู่บ้านชาวเขาเผ่าเย้าหรือเมี่ยนด้วยเช่นกัน แต่ปัจจุบัน ไม่ค่อยมีบ้านอยู่เยอะเท่าที่ควร เนื่องด้วยได้อพยพลงมาอยู่บ้านน้ำยวนพัฒนามากขึ้น และสายน้ำก็ยังคงไหลเป็นปกติสู่ลำน้ำยวนตลอดเวลา สายน้ำสายที่ 15 คือลำน้ำจากลำห้วยผักหล่ะ ภาษาภาคกลางเรียนกว่า ผักชะอม เป็นลำน้ำที่ไหลลงสู่ลำน้ำยวน ตรงบริเวณบ้านน้ำยวนพัฒนา หรือบ้านปางปอบนั่นเอง
สายน้ำสายที่ 16 คือ สายน้ำจากลำห้วยปุ้ม เป็นสายน้ำค่อนข้างใหญ่ ไหลมาจากบ้านห้วยปุ้ม และไหลแรงตลอดปี ซึ่งเป็นหมู่บ้านของชาวเขาเผ่าเย้าหรือเมี่ยน เป็นหมู่บ้านที่มีอาณาเขตติดกับฝั่งประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีบ้านน้ำโต้ม บ้านน้ำปาย เป็นต้น และในอดีตสถานที่บ้านห้วยปุ้มแห่งนี้ เคยถูกกองกำลังผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์บุกเข้ามาโจมตี ทำให้ชาวบ้านได้รับบาดเจ็บและล้มตายไปเป็นจำนวนมาก สายน้ำสายที่ 17 คือ สายน้ำจากลำห้วยป่าไร่ ไหลลงสู่แม่น้ำยวน ถัดจากลำน้ำห้วยปุ้มมาเพียงเล็กน้อย สายน้ำสายที่ 18 คือ สายน้ำจากลำห้วยดินสอ ก็ได้ไหลลงมาสู่แม่น้ำยวนด้วยเช่นกัน ตรงบริเวณตรงข้ามกับลำน้ำห้วยเฮีย สายน้ำสายที่ 19 คือลำน้ำจากลำห้วยเฮีย เป็นลำน้ำห้วยที่มีน้ำมากตลอดทั้งปี ในอดีตชาวบ้านบ้านเกษตรเคยหลายท่าน เคยอาศัยลำห้วยนี้ เพื่อใช้ในการทำนาและปลูกพืชผักต่างๆ จวบจนกระทั่ง เมื่อปี พ.ศ. 2538 เกิดฝนตกหนักและน้ำป่าไหลหลาก ทำให้ทำลายร่อยน้ำเสียจนหมดสิ้น ไม่หลงเหลือสภาพเดิมให้เห็น บางแห่งบางช่วงของแม่น้ำก็ไม่เห็นมีน้ำไหล แต่พอมาถึงที่บรรจบกับแม่น้ำยวนก็มีสายน้ำไหลออกมาให้เห็น
สายน้ำสายที่ 20 คือ สายน้ำห้วยเฮี้ย เป็นลำน้ำห้วยที่มีน้ำไหลมากมาย เกิดจากภูเขาป่าสะบ้า ที่ปล่อยน้ำจากป่าและต้นไม้ที่อุดมสมบูรณ์ลงสู่แม่น้ำยวนจำนวนมาก ประชาชนได้อาศัยลำห้วยสายนี้ในการใช้น้ำเพื่อการเกษตร เช่น การปลูกยางพารา เป็นต้น อีกทั้งปัจจุบัน ได้มีชาวบ้านเกษตรสมบูรณ์ และ ชาวบ้านบ้านสบสา ได้นำท่อพีวีซี มาต่อน้ำประปาภูเขา เพื่อนำไปใช้ในหมู่บ้านของตนเองอีกด้วย สายน้ำสายที่ 21 คือ สายน้ำลำห้วยจ้างต๋าย หรือ ห้วยช้างตาย ก็เป็นลำห้วยขนาดเล็ก แต่ก็พอมีน้ำไหลลงสู่ลำน้ำยวนตลอดปีเช่นกัน และสุดท้ายสายน้ำทุกสาย ก็ได้ไหลมารวมตัวกันที่ฝายโป่งจี้ และรอคอยโครงการสร้างอ่างเก็บน้ำยวน ณ บริเวณที่ตรงนี้ รับชมวีดีโอเกี่ยวกับลำน้ำยวนและการน้ำสายน้ำสายหนึ่งของลำน้ำนี้มาทำเป็นประปาภูเขาของหมู่บ้านเกษตรสมบูรณ์ ต.ร่มเย็น อ.เชียงคำ จ.พะเยา ได้ในนี้เลยครับ
|
ช่วงนี้กำลังอัพเดทอข้อมูลและเรื่องราวต่างๆเรื่อยๆทุกวันครับ ขอบคุณที่เข้ามาติดตามรับชมนะครับ
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ลิงค์ หน่วยงานสาธารณสุข ในอำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | โรงพยาบาลเชียงคำ | 1. | ศูนย์กู้ชีพ รพ.เชียงคำ |
||||
2. | สาธารณสุขอำเภอเชียงคำ | 2. | มูลนิธิสยามรวมใจปู่อินทร์ | ||||
3. | รพ.สต. หย่วน | 3. | คลีนิคหมอ | ||||
4. | รพ.สต. เวียง | 4. | คลีนิคหมอ | ||||
5. | รพ.สต. เชียงบาน | 5. | คลีนิคหมอ | ||||
6. | รพ.สต. น้ำแวน | 6. | คลีนิคหมอ | ||||
7. | รพ.สต. ผาลาด | 7. | คลีนิคหมอ | ||||
8. | รพ.สต. ฝายกวาง | 8. | คลีนิคหมอ | ||||
9. | รพ.สต. แวนโค้ง | 9. | คลีนิคหมอ | ||||
10. | รพ.สต. ทุ่งผาสุข | 10. | คลีนิคหมอ | ||||
11. | รพ.สต. แม่ลาว | 11. | คลีนิคหมอ | ||||
12. | รพ.สต. น้ำมิน | 12. | คลีนิคหมอ |
||||
13. | รพ.สต. จำบอน | 13. | คลีนิคหมอ | ||||
14. | รพ.สต. สันปูเลย | 14. | คลีนิคหมอ | ||||
15. | รพ.สต. ปางมดแดง | 15. | คลีนิคหมอ | ||||
16. | รพ.สต. เจดีย์คำ | 16. | คลีนิคหมอ | ||||
17. | รพ.สต. ร่มเย็น | 17. | คลีนิคหมอ | ||||
18. | รพ.สต. หนองป่าแพะ | 18. | คลีนิคหมอ | ||||
19. | รพ.สต. ปางถ้ำ | 19. | คลีนิคหมอ |
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ลิงค์ สถานที่ท้องเที่ยวทางวัฒนธรรมและธรรมชาติของเชียงคำ | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | วัดพระธาตุดอยคำ | 1. | อุทยานแห่งชาติภูซาง | ||||
2. | วัดพระนั่งดิน | 2. | วัดแสนเมืองมา | ||||
3. | วัดนันตาราม | 3. | ศูนย์วัฒนธรรมไทลื้อ | ||||
4. | อนุสรณ์ผู้เสียสละ | 4. | วัดพระธาตุสบแวน | ||||
5. | น้ำตกน้ำมิน | 5. | ด่านชายแดนบ้านฮวก | ||||
6. | อ่างเก็บน้ำบ้านแฮะ | 6. | ถ้ำผาแดง ถ้ำน้ำลอด ปางถ้ำ | ||||
7. | อ่างเก็บน้ำแม่ต๋ำ | 7. | ถ้ำห้วยสา | ||||
8. | น้ำตกคะแนง | 8. | อ่างเก็บน้ำห้วยสา บ้านห้วยสา | ||||
9. | ถ้ำห้วยน้ำดั้น รูปหน้าคน | 9. | อ่างเก็บน้ำห้วยสา บ้านคุ้ม | ||||
10. | น้ำตกขุนลาว บ้านคะแนง | 10. | โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ | ||||
11. | ดอยผาขาม | 11. | ภูอานม้า ต.ร่มเย็น | ||||
12. | น้ำตกห้วยเคียน | 12. | ถ้ำตาถ้ำยาย ต.ร่มเย็น | ||||
13. | วัดพระธาตุขุนห้วยสวด | 13. | ถ้ำบ้านวังถ้ำ ต.แม่ลาว | ||||
14. | ศูนย์หัตถกรรมไทลื้อทุ่งมอก | 14. | แนวกำแพงเก่าบ้านเวียง | ||||
15. | กู่ผาแดงบ้านกอม ต.เวียง | 15. | อ่างเก็บน้ำยวน | ||||
16. | วังตาด ต.ร่มเย็น | 16. | วัดร้องเก่า |
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ศูนย์จำหน่ายสินค้าและของที่ระลึก | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | ศูนย์โอท็อป | ||||||
2. | ศูนย์ฯวัดพระนั่งดิน | ||||||
3. | ผ้าทอไทลื้อ บ้านทุ่งมอก | ||||||
4. | กาละแมโบราณ | ||||||
5. | ผักตบชวาและผ้าปักโครเช |
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ตำบลหย่วน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | บ้านธาตุสบแวน หมู่ 1 | 9. | บ้านงุ้น | ||||
2. | บ้านธาตุสบแวน หมู่ 2 | 10. | บ้านใหม่นันทะวงค์ | ||||
3. | บ้านหย่วน | 11. | บ้านกอม | ||||
4. | บ้านมาง | 12. | บ้านป่าแดด | ||||
5. | บ้านดอนไชย | 13. | บ้านทุ่งบานเย็น | ||||
6. | บ้านแช่แห้ง | 14. | บ้านเปื๋อยเปียง | ||||
7. | บ้านแดนเมือง | 15. | บ้านเชียงคำ | ||||
8. | บ้านตลาด (วัดบุนนาค) | ||||||
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ตำบลเวียง อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | บ้านปี้ หมู่ที่ 1 | 6. | บ้านเวียง | ||||
2. | บ้านคือ | 7. | บ้านพระนั่งดิน | ||||
3. | บ้านทราย | 8. | บ้านดอนไชย | ||||
4. | บ้านล้า | 9. | บ้านดอนแก้ว | ||||
5. | บ้านไชยพรม | 10. | บ้านปี้ หมู่ที่ 10 | facebook |
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ตำบลน้ำแวน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | บ้านน้ำแวน หมู่ที่ 1 | 8. | บ้านสนธิ์พัฒนา | ||||
2. | บ้านน้ำแวน หมู่ที่ 2 | 9. | บ้านห้วยบง | ||||
3. | บ้านไคร้ป่าคา | 10. | บ้านป่าแดงสามัคคี | ||||
4. | บ้านแม่ต๋ำ | 11. | บ้านก้าวเจริญ | ||||
5. | บ้านผาลาด | 12. | บ้านสันเวียงทอง | facebook |
|||
6. | บ้านชัยชุมภู | 13. | บ้านชัยเจริญ | ||||
7. | บ้านแม่ต๋ำท่าข้าม | 14. | บ้านแวนศรีชุม | ||||
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ตำบลเจดีย์คำ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | บ้านวังเค็มเก่า | 7. | บ้านบุญยืน | ||||
2. | บ้านวังเค็มใหม่ | 8. | บ้านดอนลาว | ||||
3. | บ้านใหม่ไพรสนธิ์ | 9. | บ้านปิน | ||||
4. | บ้านปัวชัย | 10. | บ้านร่องค้อม | ||||
5. | บ้านปุ | 11. | บ้านอัมพร | facebook |
|||
6. | บ้านกว้าน | 12. | บ้านบุญชัย |
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ตำบลฝายกวาง อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | บ้านฝายกวาง | 10. | บ้านทุ่งหล่มใหม่ | ||||
2. | บ้านปัว (แหลง) | 11. | บ้านสันติสุข | ||||
3. | บ้านศรีพรม | 12. | บ้านบัวนาคพัฒนา | ||||
4. | บ้านหนอง (ลื้อ) |
13. | บ้านใหม่นาสา | ||||
5. | บ้านปัวใหม่ | 14. | บ้านศิวิไล | ||||
6. | บ้านทุ่งหล่ม | 15. | บ้านหนองใหม่ | ||||
7. | บ้านสลาบ | 16. | บ้านฐานพัฒนา | ||||
8. | บ้านแวนโค้ง | 17. | บ้านฝายกวาง | ||||
9. | บ้านใหม่เจริญไพร |
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ตำบลเชียงบาน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | บ้านปางวัว | 7. | บ้านเชียงคาน | ||||
2. | บ้านทุ่งมอก | 8. | บ้านสบแวน หมู่ 8 | ||||
3. | บ้านเชียงบาน หมู่ที่ 3 | 9. | บ้านแพทย์บุญเรือง | ||||
4. | บ้านเชียงบาน หมุ่ที่ 4 | 10. | บ้านเชียงบาน หมู่ที่ 10 | ||||
5. | บ้านแวนพัฒนา | 11. | บ้านฝั่งแวน | facebook |
|||
6. | บ้านแพด หมู่ที่ 6 |
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ตำบลแม่ลาว อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | บ้านทุ่งเย็น หมู่ที่ 1 | 8. | บ้านกาญจนา | ||||
2. | บ้านทุ่งเย็น หมู่ที่ 2 |
9. | บ้านสบทุ | ||||
3. | บ้านผาลาด หมู่ที่ 3 |
10. | บ้านคะแนง | ||||
4. | บ้านวังถ้ำ | 11. | บ้านกอก | ||||
5. | บ้านแฮะ | 12. | บ้านผาลาดใหม่ | facebook |
|||
6. | บ้านน้ำมิน | 13. | บ้านน้ำมินเหนือ | ||||
7. | บ้านน้ำลาว | ||||||
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ตำบลอ่างทอง อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | บ้านเนินสามัคคี | 8. | บ้านสันปูเลย | ||||
2. | บ้านดอยอิสาน | 9. | บ้านปางมดแดง | ||||
3. | บ้านหล่ายพัฒนา | 10. | บ้านปางมดแดงใหม่ | ||||
4. | บ้านบ่อน้อย | 11. | บ้านเนินสายกลาง | ||||
5. | บ้านหนองบัวเงิน | 12. | บ้านจำบอนใหม่ | facebook |
|||
6. | บ้านนาเจริญ | 13. | บ้านนาเจริญ | ||||
7. | บ้านจำบอน | ||||||
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ตำบลทุ่งผาสุข อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | บ้านหัวทุ่ง | 5. | บ้านหัวทุ่งใหม่ | ||||
2. | บ้านทุ่งควบ | 6. | บ้านทุ่งผาสุข | ||||
3. | บ้านผาฮาว | 7. | บ้านใหม่เจริญ | ||||
4. | บ้านไร่แสนสุข | ||||||
รวมลิงค์หน่วยงานในเชียงคำ ท่านสามารถคลิ๊กเข้าชมเว็ปไซต์และเฟรชบุ๊คของหน่วยงานต่างๆของอำเภอเชียงคำเราได้เลยนะครับ |
|||||||
ดอยผาขามและอ่างน้ำยวน อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชื่อสถานที่ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | กว่าจะมาเป็นแม่น้ำยวน 1 | 10. | ตำนานนกหัสดิลิงค์ | ||||
2. | กว่าจะมาเป็นแม่น้ำยวน 2 | 11. | เรื่องเล่าดอยผาขาม 1 | ||||
3. | กว่าจะมาเป็นแม่น้ำยวน 3 | 12. | เรื่องเล่าดอยผาขาม 2 | ||||
4. | ที่มาโครงการอ่างเก็บน้ำยวน 1 | 13. | เรื่องเล่าดอยผาขาม 3 | ||||
5. | ที่มาโครงการอ่างเก็บน้ำยวน 2 | 14. | เรื่องเล่าดอยผาขาม 4 | ||||
6. | เสียงน้อยๆคอยติดตามอ่างฯ | 15. | เรื่องเล่าดอยผาขาม 5 | ||||
7. | ดอยผาขามตำนานสอนใจ 1 | 16. | ถ้ำผาแดง-ถ้ำน้ำลอด | ||||
8. | ดอยผาขามตำนานสอนใจ 2 | 17. | ยอดวิวดอยผาขาม | ||||
9. | ตำนานพระสนธนมโนราห์ | 18. | ถ้ำรูปหน้าคนที่บ้านห้วยปุ้ม | ||||
ข้อมูลประวัติและรูปภาพชนชาติพันธุ์ต่างๆ | |||||||
ชนชาติพันธุ์ในไทยและที่มีอยู่อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา | |||||||
ที่ | ชนชาติพันธุ์ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | ชนชาติพันธุ์ / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | ชนชาติพันธุ์ไตยวน | 12. | ชนชาติพันธุ์ลาหู่หรือมูเซอ | ||||
2. | ชนชาติพันธุ์ไทลื้อ | 13. | ชนชาติมลาบรีหรือผีตองเหลือง | ||||
3. | ชนชาติพันธ์ุเผ่าเมี่ยนหรือเย้า | 14. | ชนชาติพันธุ์ภูไท | ||||
4. | ชนชาติพันธุ์เผ่าม้งหรือแม้ว | 15. | ชนชาติพันธุ์ลาวโซ่ง | ||||
5. | ชนชาติพันธุ์อีสาน | 16. | ชนชาติพันธุ์ส่วยหรือชาวกูย | ||||
6. | ชนชาติพันธุ์ไทใหญ่ | 17. | ชนชาติพันธุ์ชาวมอญ | ||||
7. | ชนชาติพันธุ์ปกากญอ | 18. | ชนชาติพันธุ์ชาวเล | ||||
8. | ชนชาติพันธุ์อาข่าหรืออีก้อ | 19. | ชนชาติพันธุ์ชาวใต้ | ||||
9. | ชนชาติพันธุ์ขมุ | 20. | ชนชาติพันธุ์ละหว้าหรือลัวะ | ||||
10. | ชนชาติพันธุ์ไทเขิน | 21. | ศูนย์อพยพภูซาง | ||||
11. | ชนชาติพันธุ์ลาวเวียง ลาวครั่ง |
อาหารการกินคนเมืองล้านนา | |||||||
อาหารการกินคนเมืองล้านนา | |||||||
ที่ | เรื่อง / เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ที่ | เรื่อง/ เว็ปไซต์ คลิ๊ก | ||||
1. | อาหารล้านนาบ้านเฮา | 1. | น้ำพริกเห็ดด่าน | ||||
2. | ดอกงิ้ว ทำน้ำขนมจีน | 2. | เห็ดดิน เห็ดเหลือง เห็ดแดง | ||||
3. | อ่อมจิ้นล้านนา | 3. | เห็ดถอบ | ||||
4. | แกงมะฟักใส่ไก่ | 4. | เห็ดขอนขาว | ||||
5. | แกงผักปั๋ง | 5. | เห็ดลม | ||||
6. | น้ำพริกน้ำผัก | 6. | เห็ดฟาง | ||||
7. | ส้ามะลิดไม้ | 7. | ผัดเผ็ดหมูป่า | ||||
8. | น้ำพริกมะกอก | 8. | เห็ดหูหนูหรือเห็ดโล๊ะหละ | ||||
9. | อาหารที่ทำจากมดส้ม | 9. | ลาบหมี่หมู | ||||
10. | คั่วดอกหอมใส่ไข่ | 10. | ส้มตำประเภทต่างๆ | ||||
11. | มะแขว่นเครื่องปรุงรสล้านนา | 11. | ไส้ย่าง | ||||
12. | อาหารที่ทำจากจี้กุ่ง | 12. | แมงมันของบ่เขียม | ||||
13 | หวายของป่าหากินยาก | 13. | ยำปลากระป๋อง | ||||
14. | แกงกระด้าง | 14. | ข้าวกั๊นจิ้น | ||||
15. | แกงขนุน | 15. | ข้าวแรมฟืน | ||||
16. | แกงผักหละ หรือ ผักชะอม | 16. | ตัวต่อ น้ำพริกต่อ | ||||
17. | ส้ากุ้งหรือกุ้งเต้น | 17. | แกงหน่อไม้ใส่เห็ดอีกหม้อ | ||||
18. | น้ำพริกข่าต้มเห็ดถอบ | 18. | ยำหน่อไม้ใส่น้ำปู | ||||
19. | มะนอยน้อย | 19. | ส้าใบมะม่วง | ||||
20. | จิ้นส้มคนเมือง | 20. | แกงหน่อไม้ | ||||
21. | แกงหวายอีกแบบ | 21. | ตำขนุน | ||||
22. | แกงหอย | 22. | แกงผักชะอม | ||||
23. | ยำไก่เมืองเหนือเฮา | 23. | คั่วผักหม | ||||
24. | แกงหยวกกล้วย | 24. | ข้าวซอย | ||||
25. | ยำปลาแห้ง | 25. | อ๊อกปู๋นา สุดยอดอาหาร | ||||
26. | ตำเตา | 26. | ไส้อั่ว | ||||
27. | แกงแค | 27. | ส้มตำข้าวเหนียวไก่อบฟาง | ||||
28. | แก๋งมะบวบ | 28. | หลามปลาหลามเนื้อ | ||||
29. | คั่วยอดฟักทอง | 29. | ยำไส้ตัน | ||||
30. | แกงผักจี | 30. | ปลานึ่ง | ||||
31. | แกงหนัง | 31. | จี้กุ่งทอด | ||||
32. | ห่อนึ่งประเภทต่างๆ | 32. | ปลาเผาจิ้มน้ำพริก | ||||
33. | ตำถั่วฝักยาว | 33. | ขุดปูนา | ||||
34. | น้ำพริกจี้กุ่ง และจี้กุ่งทอด | 34. | ห่อนึ่งเห็น | ||||
35. | จิ้นนึ่งกับน้ำพริกข่า | 35. | ขนมข้าวควบ | ||||
36. | น้ำพริกหนุ่ม | 36. | ขนมข้าวแคบ | ||||
37. | ตำมะเขือยาว | 37. | ต้มโคล้งปลา ต้มยำปลา | ||||
38. | ตำมะเหิด หรือ มะระขี้นก | 38. | ไก ตะ สาหร่ายน้ำจืด | ||||
39. | น้ำพริกมะขามสด | 39. | หม่าขี้เบ้า | ||||
40. | น้ำพริกอ่อง | 40. | ต้นดอกงิ้ว | ||||
41. | ยำหน่อไม้ | 41. | แอปเปิ้ลเมือง | ||||
42. | น้ำพริกหนุ่มแคปหมู | 42. | ข้าวหนึกงา | ||||
43. | ตำถั่วฝักยาวอีกแบบ | 43. | ข้าวหนมเหนียบ | ||||
44. | ยำงูสิงห์ | 44. | ขนุนสุก | ||||
45. | ข้าวหนมปาด | 45. | มะรื่นหรือมะมื่น | ||||
46. | ข้าวหนมแตน | 46. | หม่ามู้ หรือ หม่ากู้ | ||||
47. | หมอบั่วหอมเตียม | 47. | ต้นมะแขว่น | ||||
48. | น้ำผึ้งเดือนห้า | 48. | ตั๊กแตนข้าว | ||||
49. | ขนมที่ทำจากกล้วย | 49. | มะหลอด | ||||
50. | หลามปลา | 50. | มะปราง | ||||
51. | มะม่วงหิมพานต์ | 51. | หนอนไม้ไผ่ | ||||
52. | ปลาหมึกย่าง | 52. | ข้าวเหนียวมะม่วง | ||||
53. | ไก่อบฟาง | 53. | น้ำพริกมะขาม | ||||
54. | จะค่าน เครื่องปรุงรส สุดยอด | 54. | มดส้มหรือมดแดง | ||||
55. | ด้วงสาคู ด้วงมะพร้าว | 55. | เรื่องกล้วยๆ | ||||
56. | ไส้หมูย่าง | 56. | แกงเห็ดลมเห็ดกระด้าง | ||||
57. | มะม่วงหิมพานต์ | 57. | กำกิ๋นบ้านเฮา | ||||
58. | ข้าวเหนียวมะม่วง | 58. | อาหารคนเมือง | ||||
59. | มะหลอดผลไม้ล้านนา | 59. | รวมอาหารล้านนาเฮา | ||||
60. | ตองและกล้วยป่า | 60. | ดอกคำปุ๋ยหรือดอคำฝอย |