ภาพเก่าเล่าอดีต 1

อ่านเรื่องราวและรับชมประวัติของท่านเพิ่มเติม คลิ๊กที่ภาพได้เลยครับ

พระยาพิศาลคีรี (ทัพ) นายอำเภอเชียงคำ คนแรก พ.ศ. 2447-2450 ท่านเกิดเมือวันอาทิตย์ ขึ้น 11 ค่ำ เดือน 1 ปีชวด พ.ศ. 2395 ที่อำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์ บิดาชื่อ พระอุตรดิตถ์ภิบาล (เนนท์) มารดาชื่อ ริงข้า ราชการพลเรือนลือนาม ในรัชสมัยของสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้มีเลือดเนื้อเชื้อไข ของบรรพบุรุษเมืองพิชัยอีกคนหนึ่ง ซึ่งนำกองทัพประชาชน ขึ้นไปต่อต้านกับกองโจรเงี้ยว ที่เชิงเขาพลึง ณ ชายแดนระหว่างอุตรดิตถ์กับเมืองแพร่ จนสามารถเอาชัยชนะต่อศัตรูผู้คิดมิชอบได้ถูกต้องตามตำรับพิชัยสงคราม จนได้รับความดีความชอบ แต่งตั้งให้เป็นเจ้าเมืองด่านสำคัญทางฝ่ายเหนือหลายแห่งพระ เจ้าสุริยวงศ์ และเจ้าคุณสุนทรรัตน์ ขณะดำรงตำแหน่งเป็นข้าหลวงประจำจังหวัดน่าน ขุนผลาญไพรีรณ เป็นข้าหลวงผู้ช่วย ได้จัดรวมท้องที่ต่างๆ ขึ้นกับนครน่าน และได้มาพิจารณาจัดตั้งท้องที่ที่เป็นอาณาเขตของอำเภอเชียงคำทั้งหมดใน ปัจจุบันนี้ ขึ้นเป็นแขวง เรียกว่า “แขวงน้ำลาว” และจัดตั้งอาณาเขตของอำเภอเทิง จังหวัดเชียงรายในปัจจุบัน ขึ้นเป็นแขวง และให้เป็นสาขาของแขวงน้ำลาว ทั้งสองแขวงนี้ ขึ้นอยู่ในความปกครองของพระเจ้านครน่าน และได้จัดกรมการแขวงมาปกครองประกอบ ด้วย นายแขวง, ปลัดขวา, ปลัดซ้าย, สมุห์บัญชี และเสมียนมหาดไทย ที่ว่าการแขวงน้ำลาว (อำเภอเชียงคำ) ตั้งอยู่ที่บ้านวัดพระแก้ว (บ้านเวียง หมู่ที่ 6 ตำบลเวียง อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา ในปัจจุบัน) ต่อมาเมื่อวันที่ 12 กันยายน ร.ศ.121 (พ.ศ.2445) ได้มีการจลาจลเกิดขึ้น คือ มีพวกเงี้ยวได้ยกพวกมาปล้นสะดมราษฎรในอาณาเขตแขวงน้ำลาว ทางราชการได้จัดให้พระยาดัษกรปลาส (เจ้าคุณดัสกร) เป็นแม่ทัพ มาทำการปราบปราม เมื่อปราบปรามจลาจลเรียบร้อยแล้ว เจ้าคุณดัสกร และนายบุญมี นายแขวง ได้พิจารณาเห็นว่า ที่ว่าการแขวงน้ำลาว ที่ตั้งอยู่ที่บ้านวัดพระแก้วนั้น ไม่ค่อยเหมาะสม เป็นภูมิประเทศที่คับแคบ เมื่อพลเมืองมาก ก็ไม่สามารถที่จะขยายออกไปได้อีกทั้งไม่เป็นที่ย่านใจกลางของตัวเมือง จึงได้โยกย้ายที่ว่าการแขวง มาตั้งที่บ้านหย่วน (บริเวณโรงเรียนบ้านหย่วน “เชียงคำนาคโรวาท”) ต่อมาทางราชการได้เปลี่ยนแปลงยุบแขวงน้ำลาว โดยตั้งเป็นบริเวณเรียกว่า “บริเวณน่านเหนือ” มีอาณาเขตเท่าเดิม และยังได้เพิ่มเอาอาณาเขตอำเภอเทิง อำเภอเชียงของ อำเภอปง ในปัจจุบัน และเมืองคอบ ตำบลหนึ่งของประเทศลาว มาขึ้นกับบริเวณน่านเหนือ ทางราชการ ได้ตั้งขุนผลาญไพรีรณ มาดำรงตำแหน่งข้าหลวงบริเวณน่านเหนือ ส่วนนายแขวงคนเก่า ได้ย้ายไปนครน่าน ครั้นต่อมาขุนผลาญไพรีรณย้ายกลับไป ขุนอุดรการพิศิษฐ์ (นายอุดร อักษรดิษฐ์) ได้มาเป็นข้าหลวงบริเวณเขตน่านเหนือแทนขุนอุดรการพิศิษฐ์  ครองตำแหน่งข้าหลวงบริเวณน่านเหนือได้ไม่นานก็ถึงแก่กรรม ทางราชการได้ส่งพระยาสิทธิมงคล มารักษาราชการแทนได้ประมาณ 5-6 เดือน จึงได้ส่งพระยาพิศาลคีรี มาดำรงตำแหน่งแทน ดังนั้น จึงถือได้ว่า ท่านพระยาพิศาลคีรี เป็นนายอำเภอเชียงคำคนแรก ในการตั้งเป็นอำเภออย่างเป็นทางการ เมื่อ ปีพุทธศักราช 2447ใน สมัยพระยาพิศาลคีรี มาดำรงตำแหน่งนี้ ได้ทำความเจริญเกี่ยวกับการคมนาคมไว้มาก โดยได้ทำการตัดถนนติดต่อกันได้สะดวก ดังจะเห็นได้ว่ามีถนนติดต่อถึงอำเภอเทิง, อำเภอเชียงของ และอำเภอปง ซึ่งพระยาพิศาลคีรี เป็นผู้ดำเนินการจัดทำเมื่อครั้งดำรงตำแหน่งข้าหลวงบริเวณน่านเหนือ และประชาชนได้ใช้สัญจรไปมาอยู่ตราบเท่าทุกวันนี้ และถนนเส้นนี้ ก็ได้ชือว่า ถนนพิศาล มาจวนจนกระทั่งทุกวันนี้

ขบวนเกวียนค้าขายข้าวสมัยโบราณ ในภาพประมาณปี พ.ศ. 2470 ภาพนี้ถ่ายตรงบริเวณทางลงดอยกิ่วชมภู ต.น้ำแวน อ.เชียงคำ จ.พะเยา ไปทางบ้านกิ่วชมภู เพื่อต่อไปยังอำเภอจุน บริเวณด้านซ้ายมือในปัจจุบัน เป็นสถานที่ก่อสร้างศาลจังหวัดเชียงคำ ขอบคุณเจ้าของภาพนะครับ